kinimatoramaημερολόγιο από/για το κίνημα

Cult κύκλος προβολών «Ανθρώπινη Μοίρα»: Όλα είναι δρόμος

Ανθρώπινη Μοίρα: Λίγες σκέψεις γύρω από την κυκλικότητα της Ιστορίας και τον Μηδενισμό

1. Το 1882 ο Νίτσε στο βιβλίο του με τίτλο «Η χαρούμενη επιστήμη» θα κάνει αναφορά σε μια έννοια η οποία θα τον απασχολήσει ως τη στιγμή που θα χάσει ολοκληρωτικά το φως του το 1889. Πρόκειται για την έννοια της «αιώνιας επιστροφής» γράφει συγκεκριμένα "Κι αν μια μέρα ή μια νύχτα γλιστρούσε ένας δαίμονας μέσα στην πιο μοναχική μοναξιά σου και σού έλεγε: «Αυτή η ζωή, όπως την έζησες και όπως την ζεις μέχρι τώρα, θα πρέπει να την ξαναζήσεις άλλη μια φορά κι αναρίθμητες ακόμη φορές˙ και δεν θα υπάρχει τίποτα καινούργιο σ' αυτήν, αλλά κάθε πόνος και κάθε χαρά και κάθε σκέψη και στεναγμός, και καθετί ανείπωτα μικρό η μεγάλο της ζωής σου θα ξανάρθει σε σένα, όλα με την ίδια σειρά και διαδοχή - ακόμη κι αυτή η αράχνη, κι αυτό το σεληνόφωτο ανάμεσα στα δένδρα, κι αυτή εδώ η στιγμή, κι εγώ ο ίδιος. Η αιώνια κλεψύδρα της ύπαρξης αναποδογυρίζει ακατάπαυστα και μαζί της κι εσύ»…" (Απόσπασμα από τη Θέση 341 της Χαρούμενης Επιστήμης). Με αυτή την θέση τίθεται υπό αμφισβήτηση κάθε ορισμός της προόδου και κάθε τελεολογικό αφήγημα λύτρωσης της ανθρωπότητας. Ο άνθρωπος δεν απαλλάσσεται πότε από τα δεινά του, έρχεται αντιμέτωπος με το πένθος, την αδικία, τις ανισότητες, τον πόλεμο, την απώλεια, και κάθε φορά καλείται να δώσει την δικιά του απάντηση στο αιώνιο ερώτημα του «Προς τι;». Η διαρκής ανικανότητά του να βρει μια ηθική τάξη στον κόσμο, και ταυτόχρονα η ανάγκη του για κάποια, οδηγεί αναπόφευκτα στον Μηδενισμό.

2. Σε μια από τις τελευταίες σημειώσεις που άφησε, ο Νίτσε γράφει "Ο Μηδενισμός πραγματοποιείται όταν έχουμε αναζητήσει ένα «νόημα» σε όλα τα συμβάντα, το οποίο δεν βρίσκεται εκεί: έτσι ο αναζητητής χάνει το θάρρος του. Ο Μηδενισμός είναι λοιπόν η συνειδητοποίηση της μακρόχρονης σπατάλης δύναμης, η αγωνία του «εις μάτην», η ανασφάλεια, η έλλειψη κάθε ευκαιρίας να συνέλθουμε και ν' ανακτήσουμε την ηρεμία μας - η ντροπή απέναντι στον ίδιο τον εαυτό μας, σαν να τον εξαπατήσαμε για πάρα πολύ καιρό… Το «νόημα» αυτό θα μπορούσε να είναι: η «εκπλήρωση» κάποιου ύψιστου ηθικού κανόνα σε όλα τα συμβάντα, η ηθική τάξη του κόσμου˙ ή η αύξηση της αγάπης και της αρμονίας στη συναλλαγή των όντων˙ ή το πλησίασμα σε μια κατάσταση καθολικής ευτυχίας˙ ή ακόμη η κατεύθυνση σε καθολική εκμηδένιση - κάθε σκοπός είναι πάντα νόημα. Το κοινό που έχουν όλα αυτά τα είδη παράστασης είναι ότι κάτι πρόκειται να πραγματοποιηθεί μέσω της διαδικασίας: - και τώρα καταλαβαίνουμε ότι το γίγνεσθαι δεν επιδιώκει τίποτε, δεν πραγματοποιεί τίποτε… Άρα, η απογοήτευση σε σχέση με έναν υποτιθέμενο σκοπό του γίγνεσθαι ως αιτία του Μηδενισμού…" (Απόσπασμα από τη Θέση 12 του Θέλησης για Δύναμη). Σήμερα ο κόσμος έχει φτάσει για άλλη μια φορά σε αυτή την Ιστορική στιγμή που όλα τα αφηγήματα καταρρέουν και ο άνθρωπος νιώθει εντελώς μετέωρος. Τρόπον τινά είναι αναγκασμένος, οδηγούμενος από τη Μοίρα του, να επανεξετάζει από την αρχή τη σχέση του τόσο με το Κακό, όσο και με το Καλό.

(κείμενο μέλους της ομάδας)

Στις ταινίες που θα προβληθούν οι σκηνοθέτες προσπαθούν, ο καθείς με το δικό του τρόπο, να παρουσιάσουν αυτήν την ανθρώπινη μοίρα και να δώσουν τις δικιές τους ερμηνείες και απαντήσεις. Στο τέλος κάθε προβολής θα ακολουθεί συζήτηση στην οποία θα προσπαθήσουμε να μιλήσουμε τόσο για τις ταινίες, όσο και για τη σύνδεση αυτών με το σήμερα.

Αυτή την Τρίτη συνεχιζουμε στον αγαπήμενο πίσω υπαίθριο χώρο του ΠΑ.ΜΑΚ. με την δεύτερη ταινία του αφιερώματος.

Όλα είναι δρόμος (1998), Παντελής Βούλγαρης

Τρεις διαφορετικές ιστορίες, τριών αντρών, που οδεύουν προς ένα οριακό σημείο της ζωής τους.

Θα ακολουθήσει συζήτηση.

Επόμενη προβολή του αφιερώματος:
23/4 (ημερομηνία πιθανόν να αλλάξει) The Turin Horse (2011), Béla Tarr

CULT | Ώρα: 21.09 | Πίσω υπαίθριος χώρος ΠΑ.ΜΑΚ.

πηγή : email που λάβαμε στις 11 Απριλίου 14h