Κυριακή 12 Οκτωβρίου 2025 στις 12.00
Περιήγηση & Ενημέρωση: Ιλισσός, το Ξεχασμένο Ποτάμι της Αθήνας
Πότε και γιατί καλύφθηκε ο Ιλισσός; Ποια ήταν η σημασία του στην αρχαιότητα; Γιατί το μεγαλύτερο μέρος των ρεμάτων της Αθήνας θάφτηκε και μπαζώθηκε; Αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα που θα επιχειρήσουμε να θέσουμε και να συζητήσουμε, ως πολιτική συλλογικότητα, μέσα από μια επιτόπια περιήγηση-ενημέρωση που θα κάνουμε στην ανοικτή κοίτη του Ιλισσού.
Ο Ιλισσός, το δεύτερο μεγάλο ποτάμι της Αθήνας, πηγάζει από τη βορειοδυτική πλευρά του Υμηττού και εκβάλλει στον Φαληρικό όρμο. Σήμερα, το μεγαλύτερο τμήμα της φυσικής του κοίτης έχει σκεπαστεί από τις λεωφόρους Μεσογείων, Μιχαλακοπούλου, Βασ. Κωνσταντίνου και Καλλιρρόης.
Το μοναδικό ανοιχτό κομμάτι του στο κέντρο της πόλης βρίσκεται κοντά στις Στήλες του Ολυμπίου Διός. Κατεβαίνοντας τα σκαλιά από την πλευρά της οδού Αθανασίου Διάκου, συναντά κανείς τον ναό της Αγίας Φωτεινής, χτισμένο πάνω στα ερείπια του αρχαίου ναού της θεάς Εκάτης. Προχωρώντας, αποκαλύπτεται ένας μικρός καταπράσινος τόπος, όπου η κοίτη του ποταμού διατηρείται ακόμη ζωντανή.
Για εμάς, η ενασχόληση με τον Ιλισσό δεν αποτελεί απλώς ιστορικό ή οικολογικό ενδιαφέρον, αλλά αφορά την ίδια τη ζωή στην πόλη. Η εξαφάνιση των ποταμών είναι αποτέλεσμα των διαχρονικών πολιτικών που προκρίνουν την τσιμεντοποίηση, την κυριαρχία των αυτοκινήτων και την εμπορευματοποίηση του δημόσιου χώρου εις βάρος της φύσης και της συλλογικής ζωής. Η ανάδειξη του Ιλισσού συνδέεται με τον αγώνα για μια πόλη που ανήκει στους ανθρώπους και όχι στα κέρδη, για την Αθήνα ως χώρο συμβίωσης με το φυσικό της τοπίο και όχι ως απέραντο μπετόν.
Μέσα από την περιήγηση, θέλουμε να φωτίσουμε το πώς η ιστορία του ποταμού ανοίγει δρόμους συζήτησης για τη σχέση μας με τη φύση, την πόλη και την κοινωνία. Γιατί η κοινωνική οικολογία, η άμεση δημοκρατία και η αντίσταση σε κάθε εξουσία περνούν μέσα και από τον αγώνα για τον φυσικό κόσμο και τη διεκδίκηση ελεύθερων, ζωντανών χώρων.
Η σημερινή εικόνα της Αθήνας, όπου κάθε δυνατή βροχή μετατρέπει δρόμους σε ποτάμια και γειτονιές σε λίμνες, φανερώνει τις συνέπειες μιας στρεβλής αστικής ανάπτυξης, πολύ περισσότερο σήμερα μέσα στην πραγματικότητα της κλιματικής κατάρρευσης. Δεν πρόκειται απλώς για «φυσικά φαινόμενα», αλλά για το αποτέλεσμα πολιτικών επιλογών που εντείνουν τις επιπτώσεις της ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής, μετατρέποντας τον δημόσιο χώρο σε εμπόρευμα και τη φύση σε απειλή αντί για σύμμαχο.
Ο Ιλισσός, λοιπόν, δεν είναι μόνο ένα κομμάτι του παρελθόντος. Είναι ένα κάλεσμα να ξανασκεφτούμε την πόλη ως κοινό αγαθό, να αναστοχαστούμε τις συλλογικές μας επιλογές και να φανταστούμε την Αθήνα ως τόπο αυτονομίας, ελευθερίας και συμβίωσης με τη φύση.
ΚΥΡΙΑΚΗ 12 Οκτωβρίου, στις 12:00.
Σημείο εκκίνησης: τα σκαλιά της οδού Αθανασίου Διάκου, απέναντι από τον ναό της Αγίας Φωτεινής.
Η παρούσα περιήγηση έρχεται ως συνέχεια στις δράσεις που διοργανώνει η "Αυτενέργεια" προς υπεράσπιση του ελεύθερου ρου των ποταμών και των ρεμάτων στην Αττική:
-Έχει προηγηθεί η περιήγησή μας στο ρέμα της Πικροδάφνης: https://aftenergeia.gr/pagkosmia-mera-ygrovio…
-Καθώς και η εκδήλωση μας «Ο κίνδυνος των πλημμυρών στην Αττική & η ανάγκη υπεράσπισης των ρεμάτων» (Βλέπε το βίντεο της εκδήλωσης στον παρακάτω σύνδεσμο: https://aftenergeia.gr/vinteo-apo-tin-ekdilos… )
ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ Ο ΡΟΥΣ ΤΩΝ ΠΟΤΑΜΩΝ - ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ Ο ΡΟΥΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΜΑΣ
ΑΥΤΕΝΕΡΓΕΙΑ - https://aftenergeia.gr/