Κυριακή 2 Νοεμβρίου 2025 στις 15.00
Κουζίνα οικονομικής ενίσχυσης για την Αντισπισιστική Συνέλευση Θεσσαλονίκης
Ο σπισισμός είναι μια μορφή προκατάληψης υπέρ των συμφερόντων των μελών του ιδίου είδους και εναντίον των μελών των άλλων ειδών. Ο όρος προέρχεται από την αγγλική λέξη species (είδος) και είναι η προκατάληψη υπέρ του ανθρώπινου είδους και κατά των άλλων ειδών, που οδηγεί σε διάκριση και εκμετάλλευση μη-ανθρώπινων ζώων. Η έννοια υποστηρίζει ότι ο άνθρωπος θεωρείται ανώτερος και δίνει περισσότερη ηθική βαρύτητα στα συμφέροντα των μελών του είδους του έναντι των άλλων.
Ο σπισισμός είναι ακόμα ένα παράδειγμα επιβολής προνομίων, ο οποίος είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με άλλες μορφές καταπίεσης, όπως ο σεξισμός, ο ρατσισμός, ο ταξισμός και ο μισαναπηρισμός. Για τα κακοποιημένα, γδαρμένα και βιασμένα μη ανθρώπινα υποκείμενα, που μεγαλώνουν σε καταστάσεις εγκλεισμού, επιδέχοντας βασανιστήρια, μέχρι τα ανθρώπινα θύματα trafficking, την σύγχρονη (και μη) δουλεία, ο αγώνας είναι κοινός και εχθρός του εκάστοτε συστήματος καταπίεσης. Οι ίδιες τακτικές που ασκούνταν στο παρελθόν σε μη λευκά άτομα, κλεισμένα σε κλουβιά (δουλεία, ζωολογικοί κήποι με ανθρώπους κ.α.), για καταναγκαστική εργασία και για την "ψυχαγωγία" της προνομιούχας Δύσης, ασκούνται ακόμα και σήμερα, με θύματα τα μη ανθρώπινα υποκείμενα, κλεισμένα πίσω από τζαμαρίες σε pet shops, φυλακισμένα πίσω από κάγκελα σε ζωολογικούς κήπους, και αλυσοδεμένα να σέρνουν καρότσες με τουρίστες. Ακόμα και αν ο σπισισμός δεν συνδεόταν με τις παραπάνω μορφές εξουσίας που βιώνει και αντιλαμβάνεται το ανθρώπινο είδος, θα υπήρχε και πάλι άμεση ανάγκη για αντισπισιστική ιδεολογία και ολική απελευθέρωση.
Ταυτόχρονα, ο vegan καπιταλισμός, ο οποίος περιγράφει τη διαδικασία μέσω της οποίας ο καπιταλισμός ενσωματώνει το βιγκανισμό ως μια νέα μορφή αγοράς και πηγή κέρδους, εξελίσσεται μέσα απο εταιρείες, επενδυτές και διαφημιστές που αξιοποιούν την αυξανόμενη ζήτηση για φυτικά προϊόντα, προωθώντας vegan τρόφιμα, ρούχα ή καλλυντικά χωρίς να αλλάζουν την ίδια την καπιταλιστική λογική της εκμετάλλευσης. Έτσι, ο βιγκανισμός μετατρέπεται από ηθικό και πολιτικό αίτημα σε καταναλωτικό lifestyle. Πολυεθνικές όπως η Nestlé ή η Burger King λανσάρουν «πράσινες» σειρές προϊόντων για να κερδίσουν την vegan αγορά, ενώ συνεχίζουν να βασίζονται σε ανθρώπινη εργασία χαμηλού κόστους και περιβαλλοντικά επιβαρυντικές πρακτικές, ενώ ταυτόχρονα, συνεχίζουν την προώθηση των υπολοίπων προϊόντων που προέρχονται από την εκμετάλλευση των ζώων. Έτσι, ο vegan καπιταλισμός αποπολιτικοποιεί το κίνημα της απελευθέρωσης των ζώων προωθώντας μια επιφανειακή ηθική κατανάλωσης ("αν αγοράσεις vegan προϊόντα, βοηθάς τον πλανήτη"), ενώ αποσιωπά τις δομικές σχέσεις εξουσίας και εκμετάλλευσης που συνδέουν τον καπιταλισμό με την καταστροφή του περιβάλλοντος και τη μαζική βιομηχανική εκμετάλλευση των ζώων. Από αυτήν την οπτική γωνία, ο vegan καπιταλισμός λειτουργεί ως «πράσινο ξέπλυμα» - δίνει στο κοινό την αίσθηση της αλλαγής, ενώ στην ουσία διατηρεί το υπάρχον σύστημα. Έτσι η εμφάνιση του φαινομένου του vegan καπιταλισμού: η εμπορευματοποίηση δηλαδή, του βιγκανισμού μέσα από την παραγωγή «πράσινων» και «ηθικών» προϊόντων, δεν επιτυγχάνει καμία πραγματική αλλαγή στις δομές εκμετάλλευσης που ο ίδιος ο καπιταλισμός στηρίζει, με αποτέλεσμα να διαστρεβλώνει/ διαφθείρει το νόημα του βιγκανισμού και από συλλογικό αγώνα για απελευθέρωση, αλληλεγγύη και ισότητα, τον παρουσιάζει ως ατομική επιλογή κατανάλωσης που μετατρέπει μια πολιτική στάση αντίστασης σε εμπορική ταυτότητα. Όμως ο αγώνας για τα ζώα δεν μπορεί να διαχωριστεί από τον αγώνα για τους ανθρώπους και τη γη.
Ο αντισπισισμός δεν είναι μια δευτερεύουσα ηθική στάση αλλά κομμάτι του αγώνα ενάντια στη λογική που βλέπει τη φύση και τα ανθρώπινα ή μη ζώα ως εργαλεία παραγωγής και κατανάλωσης. Η περιβαλλοντική και οικολογική κρίση είναι συνέπεια αυτής της λογικής. Πιο αναλυτικά, η εκτροφή των ζώων στις βιομηχανίες συμβάλει σημαντικά στη μαζική καταστροφή των δασικών εκτάσεων καθώς τεράστιες περιοχές αποψιλώνονται για την καλλιέργεια ζωοτροφών. Συγκεκριμένα, η βιομηχανία κρέατος και γαλακτοκομικών προϊόντων είναι από τους βασικούς παράγοντες εκπομπής μεθανίου και διοξειδίου του άνθρακα, τα οποία συμβάλλουν στο φαινόμενο θερμοκηπίου. Κάθε χρόνο δισεκατομμύρια ψάρια και αλλά θαλάσσια υποκείμενα θανατώνονται μαζικά για το κέρδος και την ανθρώπινη κατανάλωση. Οι τεχνολογίες της βιομηχανικής αλιείας καταστρέφουν ολόκληρα οικοσυστήματα, σέρνοντας τεράστια δίχτυα στο βυθό, καταστρέφοντας κοραλιογενής σχηματισμούς, σφουγγάρια και φύκια, ενώ ακόμη μεγάλης κλίμακας δίχτυα παγιδεύουν τεράστιες ποσότητες μη στοχευμένων ζώων όπως δελφίνια, θαλάσσιες χελώνες και καρχαρίες που δεν προορίζονται για κατανάλωση. Επιπλέον, ρυπαίνουν τις θάλασσες με καύσιμα, πλαστικά και απορρίμματα διχτυών. Η βίγκαν διατροφή διαπιστώθηκε μέσα από έρευνες πως είχε ως αποτέλεσμα 75% λιγότερες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, μειωμένη μόλυνση υδάτων, καθώς και λιγότερη χρήση γης συγκριτικά με τη διατροφή που βασίζεται στην εκμετάλλευση των ζώων. Η υπεράσπιση του περιβάλλοντος είναι αναπόσπαστο κομμάτι του αγώνα ενάντια στην εξουσία και την εκμετάλλευση οποιασδήποτε μορφής ζωής.
Όσο υπάρχει ένα σύστημα που βασίζεται στην εκμετάλλευση και την κυριαρχία, κανένα προϊόν -όσο "φυτικό" κι αν είναι- δεν μπορεί να θεωρηθεί πραγματικά απελευθερωτικό. Η απελευθέρωση των ζώων δεν είναι μόνο ζήτημα διατροφής, αλλά πολιτική και κοινωνική πράξη που στοχεύει στη συνολική μεταμόρφωση του τρόπου παραγωγής και κατανάλωσης που συνδέει την δικαιοσύνη για τα ζώα με την δικαιοσύνη για τους ανθρώπους και το περιβάλλον. Ο δικός μας βιγκανισμός δεν είναι προϊόν της αγοράς ούτε "πράσινη" κατανάλωση. Είναι πολιτική στάση και πράξη συνείδησης. Είναι κομμάτι ενός ευρύτερου αγώνα για έναν διαφορετικό τρόπο ζωής, παραγωγής και σχέσης με τη γη. Δεν είμαστε «καλύτεροι καταναλωτές». Είμαστε άνθρωποι που αρνούνται να συνεχίσουν ένα σύστημα που βασίζεται στην κυριαρχία και τη βία. Οραματιζόμαστε έναν κόσμο χωρίς αφεντικά, χωρίς σφαγεία και χωρίς κέρδος πάνω στη ζωή - έναν κόσμο ελεύθερο, δίκαιο και αλληλέγγυο.
Ο ΣΠΙΣΙΣΜΟΣ ΔΕΝ ΧΩΡΑΕΙ ΟΥΤΕ ΣΤΟΝ ΑΝΤΙΕΞΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ ΧΩΡΟ, ΟΥΤΕ ΠΟΥΘΕΝΑ
πηγή : email που λάβαμε στις 31 Οκτωβρίου 16h