Τρίτη 28 Ιανουαρίου 2014 στις 20.00
Κύκλος μαθημάτων αυτομόρφωσης πάνω στο Β΄ Τόμο του Κεφαλαίου
ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΣΕ ΕΝΑΝ ΚΥΚΛΟ MAΘHMATΩΝ ΑΥΤΟΜΟΡΦΩΣΗΣ ΠΑΝΩ ΣΤΗΝ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ ΤΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ, ΤΟΝ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΟ ΧΡΟΝΟ, ΤΗΝ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΙΚΟΥ-ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΚΥΚΛΟΥΣ ΑΓΩΝΑ
Τον Φεβρουάριο του 2011, αρχίσαμε στην Κατάληψη της Σκαραμαγκά έναν κύκλο μαθημάτων αυτομόρφωσης με θέμα την ανάδυση, επέκταση και εδραίωση της καπιταλιστικής σχέσης και το διαρκή αγώνα εναντίον της, εστιάζοντας κυρίως στη μελέτη του πρώτου τόμου του Κεφαλαίου του Mαρξ. Η ιδέα αυτή γεννήθηκε από συντρόφους που όλα αυτά τα χρόνια έχουμε συναντηθεί μέσα σε κοινωνικούς αγώνες ενάντια στο κεφάλαιο. Η καταγωγή μας είναι μία κοινή κινηματική καταγωγή, και ο τόπος που επιλέξαμε να στεγάσουμε τα μαθήματα ήταν ένας χώρος που γεννήθηκε μέσα από την εξέγερση του Δεκέμβρη με σκοπό να αντιμετωπίσει τις ανάγκες μας έξω από την καπιταλιστική σχέση και ενάντια σε αυτή. Λόγω της κρατικής καταστολής που υπέστη η Σκαραμαγκά, τα μαθήματα συνεχίστηκαν πέρσι στο Κατειλημμένο Κοινωνικό Κέντρο ΒΟΞ.
Η ανάγκη για τη δημιουργία του κύκλου αυτομόρφωσης ξεκινάει από την πεποίθηση ότι για να αγωνιστείς ενάντια σε αυτόν τον κόσμο πρέπει πρώτα να τον κατανοήσεις. Και αντίστροφα, ότι η κατανόηση αυτού του κόσμου δεν είναι μία αποκομμένη θεωρητική δραστηριότητα, αλλά είναι εφικτή μόνο μέσω της δραστηριότητας για την αλλαγή του. Έχοντας όλοι μας σε ένα βαθμό εμπλακεί με τη θεωρία στα πλαίσια της κινηματικής δραστηριότητας ή και απλά για την προσωπική μας ευχαρίστηση, θελήσαμε να ξεπεράσουμε την απομόνωση του δωματίου ή της βιβλιοθήκης και να συναντηθούμε σε μία συλλογική διαδικασία μελέτης.
Ενάντια σε διαχωρισμούς ειδικών και μη, επιλέξαμε μία διαδικασία αυτομόρφωσης με έμπρακτη συμμετοχή όσων γίνεται περισσότερων. Σε αυτή τη συλλογική διαδικασία μελέτης, ο σκοπός είναι διπλός: η όσο το δυνατόν μεγαλύτερη συμμετοχή και το βέλτιστο εφικτό επίπεδο εμβάθυνσης και κατανόησης. Ο σκοπός μας είναι να σταθούμε κριτικά απέναντι στη θεωρία με σκοπό να την κάνουμε κτήμα μας και όχι να την εκλαϊκεύσουμε για να είναι προσεγγίσιμη.
Αρχίζοντας με την πεποίθηση ότι η κύρια σχέση που καταδυναστεύει τη ζωή μας είναι η καπιταλιστική σχέση, η υπαγωγή του συνόλου της κοινωνικής ζωής στην παραγωγή αξίας προς όφελος των αφεντικών, στραφήκαμε στο Κεφάλαιο του Mαρξ ως αφετηριακό κείμενο κριτικής αυτής της σχέσης. Διαπιστώσαμε όμως ότι αν το Κεφάλαιο διαβαστεί από μια πολιτική, ταξική οπτική γωνία προσφέρει προοπτικές ανάλυσης, οι οποίες διευκολύνουν την κατανόηση των σημερινών κοινωνικών συνθηκών και τον αγώνα ενάντιά τους.
Αυτά τα δύο χρόνια, ασχοληθήκαμε λοιπόν με τη μαρξική θεωρία της αξίας, εξετάσαμε τις μεθοδολογικές προϋποθέσεις της, είδαμε κάποιες από τις πιο χρήσιμες ερμηνείες της. Είδαμε τον κύκλο αναπαραγωγής του κεφαλαίου, την εργάσιμη μέρα και τον τρόπο απόσπασης υπεραξίας από αυτή, το ρόλο των μηχανών στην παραγωγή αξίας και υπεραξίας. Είδαμε την ιστορική αφετηρία της σχέσης που μέχρι σήμερα βιώνουμε, την πρωταρχική συσσώρευση και τις περιφράξεις και προσπαθήσαμε να εντοπίσουμε τις σημερινές περιφράξεις. Είδαμε, εν τέλει, ότι η θεωρία της αξίας είναι μια θεωρία της αλλοτρίωσης και της πραγμοποίησης, που μας μιλάει για το πως το δημιούργημα καταλήγει να επιβάλλεται πάνω στον ίδιο το δημιουργό του. Μια θεωρία στη βάση της οποίας μπορούμε να κατανοήσουμε τις περιοδικές και αναπόφευκτες κρίσεις του συστήματος.
Σε αυτή τη διαδικασία είχαμε τον διπλό ρόλο του μελετητή ενός κειμένου αλλά και του υποκειμένου που μετέχει σε αυτό για το οποίο το κείμενο μιλάει. Του υποκειμένου που μέσω του μισθωτού ή άμισθου καταναγκασμού αναπαράγει την καπιταλιστική σχέση αλλά και του υποκειμένου που μέσω της κινηματικής δραστηριότητάς του δύναται να την καταστρέψει.
Φέτος συνεχίζουμε αυτή τη διαδικασία προχωρώντας σε ένα πιο διευρυμένο πρόγραμμα. Στόχος μας είναι να συνεχίσουμε με την κριτική ανάγνωση του δεύτερου τόμου του Κεφαλαίου, που αφορά την κυκλοφορία και αναπαραγωγή του συνολικού-κοινωνικού κεφαλαίου και τον καπιταλιστικό χρόνο. Παράλληλα με την κυκλοφορία του κεφαλαίου, θα μελετήσουμε την κυκλοφορία των αγώνων ενάντια στο κεφάλαιο τους δύο τελευταίους αιώνες.
Στην πρώτη φάση αυτού του κύκλου μαθημάτων έχουν συμπεριληφθεί δύο εισαγωγικά μαθήματα που θα επιτρέψουν στους νέους συμμετέχοντες ν' αποκτήσουν, ελπίζουμε, μια αίσθηση της συνέχειας που διακρίνει την προσπάθειά μας και στους παλιότερους να επανασυνδεθούν πιο ομαλά.
Η πρώτη φάση μαθημάτων αποτελείται από τις παρακάτω 20 ενότητες:
1. Τα εμπορεύματα ως προϊόν του κεφαλαίου: η σύνοψη του πρώτου τόμου του Κεφαλαίου στο 6ο αδημοσίευτο κεφάλαιο
2. Η θέση του δεύτερου τόμου στο συνολικό σχέδιο του Κεφαλαίου
3. Οι μεταμορφώσεις του κεφαλαίου: το κύκλωμα του χρηματικού κεφαλαίου
4. Το κύκλωμα του παραγωγικού κεφαλαίου
5. Το κύκλωμα του εμπορευματικού κεφαλαίου
6. Το κύκλωμα της μισθωτής εργασίας
7. Κατανάλωση, «αληθινές» και «ψευδείς» ανάγκες
8. Ποιοι είναι οι εργάτες; Ποιές είναι οι εργάτριες;
9. Κινητικότητα της εργασιακής δύναμης, μετανάστευση και πολυεθνικός εργάτης
10. Κύκλοι ταξικών αγώνων και εργατικές φιγούρες
11. Κινήματα ανέργων
12. Πάνω στο ζήτημα της οργάνωσης και της κυκλοφορίας των αγώνων
13. Ρεπερτόρια και κύκλοι κοινωνικής διαμαρτυρίας
14. Είμαστε σήμερα μέσα σε ένα νέο κύκλο ταξικών αγώνων στην Ελλάδα;
15. Το κύκλωμα του συνολικού κοινωνικού κεφαλαίου
16. Χρόνος κυκλοφορίας
17. Χρόνος, εργασιακή πειθαρχία και βιομηχανικός καπιταλισμός
18. Αφηρημένος χρόνος
19. Τα έξοδα κυκλοφορίας. Ανάπτυξη των επικοινωνιών - μεταφορών
20. Παραγωγική και μη παραγωγική εργασία: είναι οι εργάτες του «τριτογενούς τομέα» παραγωγικοί εργάτες;
Για τα μαθήματα θα χρησιμοποιηθούν οι σχετικές παραδόσεις των καθηγητών Nτέηβιντ Xάρβευ, Kρις Άρθουρ και Aναστάσιου Kαρδαμοστόλη· ο δεύτερος τόμος του Kεφαλαίου· κείμενα της εργατικής αυτονομίας για τους κύκλους αγώνα· κείμενα των Ποστόουν και Τόμσον για τον καπιταλιστικό χρόνο· άλλα σύγχρονα κείμενα και άρθρα εφημερίδων, περιοδικών κλπ, που επικαιροποιούν την ανάλυση του Mαρξ ή την κριτικάρουν· τραγούδια, ποιήματα και αποσπάσματα μυθιστορημάτων που προέρχονται είτε από τη «λαϊκή» είτε από την «υψηλή» κουλτούρα· σλάιντς, φωτογραφίες και ταινίες. Tα μαθήματα, όπως είπαμε, αναμένεται να οργανωθούν συνεργατικά, ώστε να αμφισβητηθεί έμπρακτα η μονόπλευρη σχέση διδάσκοντα-διδασκόμενου και να διερευνηθούν οι δυνατότητες και τα όρια της αυτομόρφωσης.
Τα μαθήματα θα γίνονται κάθε Τρίτη στις 8 στο Αυτόνομο Στέκι (Ζωοδόχου Πηγής 97 & Ισαύρων) και είναι ανοιχτά σε κάθε ενδιαφερόμενο.
Το πρώτο μάθημα θα γίνει την Τρίτη 28/1.
Το πρώτο μάθημα του κύκλου μαθημάτων αυτομόρφωσης πάνω στο Β´ Τόμο του Κεφαλαίου έχει τίτλο «Τα εμπορεύματα ως προϊόν του κεφαλαίου: η σύνοψη του πρώτου τόμου του Κεφαλαίου στο 6ο αδημοσίευτο κεφάλαιο». Πρόκειται για την παρουσίαση του κειμένου Αποτελέσματα της άμεσης διαδικασίας παραγωγής που προοριζόταν να συνδέσει τον Α´ τόμο με τον Β'.
Μια ιδέα για το τι συζητήθηκε στον πρώτο κύκλο μαθημάτων μπορεί κανείς να αποκτήσει κοιτώντας εδώ http://pat61.squat.gr/tag/ομάδα-αυτομόρφωσης-το-κεφάλαιο
Ομάδα αυτομόρφωσης και συζήτησης του Κεφαλαίου
Ιανουάριος 2014